كانسار كائولن زنوز (آق داغ) در فاصله 15 كيلومتري شمال‌شرق مرند، در مجاورت شهر زنوز، در استان آذربايجان‌شرقي واقع است. این کانسار که بزرگترین ذخیره رسی کشور محسوب می‌شود (عليپور، 1390)، در نتیجه کائولينيزاسيون سنگ هاي آتشفشاني، در وسعتی معادل 250 کیلومتر مربع و عمق حدود 60 متر، در ناحیه مورد نظر تشکیل شده است. ذخيره قطعي معدن کائولن زنوز 33 ميليون تن،‌ ذخيره مطمئن 48 ميليون تن وذخيره احتمالي 90 تن كائولن تخمین زده شده است (عليپور، 1390).

كانسار كائولن زنوز، از نظر قرارگيري در زون‌هاي زمين‌ساختي ايران، بخشي از زون زمين‌ساختي البرز غربي-آذربايجان است (فريدآزاد، 1378). برونزد اين كانسار عمدتاً در داخل ماسه‎سنگ‌ها و مارن‌هاي ژيپسي ائوسن ديده مي‌شود. به نظر مي‌رسد گسل‌ها با ايجاد معبرى براى ورود محلول هاي هيدروترمالي داغ و نسبتاً اسيدي نقش مهمي در تشديد فرآيندهاى دگرسانى ايفا نموده‌ و نقش مهمي در تشكيل اين كانسار داشته‌اند. عامل و همكاران (عامل و همکاران، 1387)، سري ماگمايي سنگهاي آذرين محدوده كانسار را كالك‌آلكالن و شوشونيت و نیز فریدآزاد  (فريدآزاد، 1378)، سري ماگمايي توده‌هاي آذرين محدوده كانسار را كالك‌آلكالن با پتاسيم متوسط معرفي نموده‌اند.

با توجه به خصوصيات ظاهري نظير رنگ، اين كانسار شامل 5 واحد به رنگ‌های 1) زرد، 2) سفيد، 3) خاكستري، 4) ليمويي و 5) قهوه‌اي مي‌باشد. شكل توده‌اي، سختي پايين، بلورهاي شكل‌دار و نسبتاً سالم واحد سفيد، همراهي شيل‌هاي ارغواني ميكادار سازند باروت با واحد زرد، حضور رگه‌ها و رگچه‌هاي منگنز همراه با سطح ليمونيتي و هماتيتي در واحد خاكستري، خردشدگي شديد همراه با بلورهاي ميكا در واحد ليمويي و حضور اكسيدهاي آهن در سطح واحد قهوه‌اي از برجسته‌ترين سيماهاي فيزيكي واحدهاي اين كانسار محسوب مي‌شوند (عليپور، 1390).

با توجه به آزمايش هاي پراش پرتو ايكس(XRD)، كوارتز، كائولينيت، مونتموريلونيت، كلسيت، پيروفيليت، كلريت، مسكويت- ايليت، دولوميت، هماتيت و آناتاز كاني‌هاي سنگ‌ساز اين كانسار را تشكيل مي‌دهند. از بين كاني هاي ذكر شده، كائولينيت، مونتموريلونيت و كوارتز در هر پنج واحد كائولن حضور دارند. حضور سيليس به شكل آزاد و آمورف باعث كاهش ارزش اقتصادي و محدوديت در موارد كاربردي اين كانسار شده است (سياه‌‎چشم و عابدینی 1381) و (سياه‌‎چشم و عابدینی 1381). براساس مطالعاتي كه بر روي كائولن زنوز صورت گرفته، ‌مشخص شد كه امكان جدايش كوارتز، كه به علت خاصيت سايندگي سبب محدوديت مصرف آن در صنايع كاغذسازي مي‌گردد، از طريق فلوكولاسيون انتخابي جود دارد (عليپور، [1]1390). ابراهيمي (ابراهيمي، 1379) تركيب شيميايى اين كانسار را براي استفاده در صنايع كاغذسازي، رنگ‌سازي، لاستيك‌سازي و پلاستيك‌سازي مناسب تشخيص داده است.